Πολλές φορές η ανάγκη για αλλαγή και αποδοχή του εαυτού μας μπορεί να έχει να κάνει με πολύ πιο βαθιά πράγματα, κομμάτια του ασυνειδήτου διάσπαρτα, απελπισμένα να βρουν την θέση τους και το νόημά τους μέσα μας.
Ο φόβος λοιπόν για αλλαγή, σε αυτήν την περίπτωση είναι ακόμα πιο ισχυρός. Αυτός είναι και ο φόβος που μπορεί να βρίσκεται πολλές φορές πίσω από την δυσκολία μας και την αναβολή του να ξεκινήσουμε ψυχοθεραπεία. Γιατί εκεί και αν βρίσκεται ο φόβος για το άγνωστο... Τι μας περιμένει εκεί; Ποιος είναι αυτός που θα μας περιμένει; Τι θα απαιτηθεί από μας;
Όσο και να πιέζεται και να δυσκολεύεται κανείς ψυχολογικά, τόσο που η ζωή η ίδια και οι διαπροσωπικές σχέσεις να είναι πια δυσβάσταχτες, πολλές φορές ο φόβος και η αντίσταση για ψυχολογική μετακίνηση είναι εμπόδια που μας κρατούν μακριά από την ψυχοθεραπεία - ακόμα και αν νοιώθουμε ότι το έχουμε ανάγκη η ακόμα και αν οι μας προτρέπουν οι άλλοι ή έχει θεωρηθεί απαραίτητο.
Κάθε ξεκίνημα είναι δύσκολο, ειδικά κάποιο που ενδεχομένως θα μας φέρει αντιμέτωπους με τα δύσκολα κομμάτια του ψυχισμού μας που αποτελούνται από επαναλαμβανόμενα 'patterns', από πρώιμες παιδικές μνήμες και βιώματα και άλυτες εσωτερικές συγκρούσεις. Όλα αυτά όμως πολλές φορές μπορεί να μην μας αφήνουν να ζούμε μια ζωή στην οποία νοιώθουμε ελεύθεροι. Η ευτυχία είναι κάτι πολύ υποκειμενικό. Τα παραπάνω όμως που ανέφερα μπορούν να κάνουν έναν άνθρωπο να ζει εγκλωβισμένος και δέσμιος τους σε βαθμό που δεν μπορεί να νοιώθει ελευθερος και λειτουργικός ειδικά εάν δεν τα γνωρίζει και δεν τα έχει εξερευνήσει.
Φοβίες και ανησυχίες που έχει συνήθως κάποιος όταν αποφασίζει να κλείσει το πρώτο ψυχοθεραπευτικό ραντεβού μπορούν να είναι ότι:
Ένας καλός ψυχοθεραπευτής (ό,τι κατεύθυνσης και αν είναι) θα πρέπει να έχει την ικανότητα να δημιουργήσει ένα ασφαλές περιβάλλον μέσα στο οποίο ο θεραπευόμενος θα μπορεί να ξεδιπλώσει σιγά-σιγά τους φόβους του τις ανησυχίες του και τις συγκρούσεις του. Επίσης εάν υπάρχουν οι φόβοι που προανέφερα, ένας καλός θεραπευτής, από το πρώτο κιόλας ραντεβού, ακόμα και με την σιωπή του αλλά με μια ενεργητική στάση, θα μπορεί να κάνει τον θεραπευόμενο να νοιώσει πλήρη αποδοχή.
Όταν ξεκινάμε ψυχοθεραπεία, μαθαίνουμε πώς να κοιτάμε την προσωπικότητά μας και την προσαρμογή μας στην ζωή με ένα άλλο νόημα και να τους δίνουμε ιδιαίτερη σημασία. Ο θεραπευτής θα είναι ο συνοδοιπόρος μας σε αυτήν την απελευθερωτική διαδικασία. Κατά τη διάρκεια αυτής της εμπειρίας ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις παρακάτω έννοιες:
Τα συμπτώματά μας είναι αναπόσπαστο κομμάτι της προσωπικότητάς μας
Το να αποδεχτούμε αυτήν την έννοια είναι δύσκολο και πολλοί που ξεκινούν ψυχοθεραπεία όταν βλέπουν ότι το σύμπτωμα δεν φεύγει έτσι απλά όπως θα έφευγε κάτι με μια εγχείρηση ή με φάρμακο, συνήθως σταματούν την ψυχοθεραπεία μετά από κάποιες συνεδρίες.
Η ζωή μας ελέγχεται από τα συναισθήματα.
Πολλές φορές μάς είναι δύσκολο να δούμε ότι η σχέση που έχουμε με τους γονείς μας έχει τεράστια επιρροή στη ζωή μας. Το μεγαλύτερο βήμα είναι να καταλάβουμε ότι σχεδόν όλες οι πτυχές του παρόντος μας καθορίζονται από το τι μας συνέβη στο παρελθόν. Όταν βιώνουμε συναισθήματα και φερόμαστε με έναν συγκεκριμένο τρόπο, ουσιαστικά αναβιώνουμε συναισθήματα της παιδικής μας ηλικίας.
Αντιμετωπίζοντας την αλήθεια
Ένα από τα πιο δυνατά όπλα στον αγώνα μας με την ψυχική νόσο και τα ψυχολογικά προβλήματα είναι η συναισθηματική ανακάλυψη της αλήθειας για την μοναδική ιστορία της παιδικής μας ηλικίας. Η ψυχοθεραπεία είναι όσο αυστηρή όσο οποιαδήποτε επιστήμη στο να καθιερώνει τα γεγονότα και να αντιμετωπίζει την αλήθεια. Η αλήθεια που αναζητούμε είναι η αλήθεια της συναισθηματικής μας ζωής, η οποία είναι αναπόσπαστη από την ίδια μας την ύπαρξη ως σύνολο, και η οποία διαμορφώθηκε κατά την παιδική μας ηλικία.
Τα πάντα είναι ανοιχτά σε ερμηνεία
Μια άλλη πλευρά της προσαρμογής μας στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία είναι να αποδεχτούμε πως ό,τι λέμε ή κάνουμε (ή ό,τι κάνει και λέει ο οποιοσδήποτε) δεν χρειάζεται να εκλαμβάνεται πάντοτε με την ονομαστική του αξία. Τα πάντα είναι ανοιχτά σε ερμηνεία, δηλαδή μπορούμε να βρούμε νοήματα σε αυτά που κάνουμε και λέμε, διαφορετικά από αυτά που είχαμε ως αρχική πρόθεση. Αυτό είναι κάτι που πολλές φορές είναι δύσκολο να το αποδεχτούμε αλλά και να το δεχτούμε από τον θεραπευτή μας και απαιτεί χρόνο.
Η ενδοσκόπηση είναι πολύτιμη
Ακόμα μια έννοια που είναι αναπόσπαστη απ' την ψυχοθεραπευτική διαδικασία είναι η ικανότητά μας για ενδοσκόπηση. Υπάρχει μια τάση στην κουλτούρα μας να θεωρούμε την ενδοσκόπηση ως δείγμα ‘μαλθακότητας’. Όμως ζούμε σε έναν εσωτερικό κόσμο - όσο και σε έναν εξωτερικό. Ο τρόπος που εκλαμβάνουμε και αλληλοεπιδρούμε με τον έξω κόσμο καθορίζεται από τον εσωτερικό μας κόσμο και η εξέταση αυτού του εσωτερικού κόσμου μπορεί να είναι μια υγιής και παραγωγική οδός προς την απελευθέρωση.
Πολλές φορές η διαδικασία μπορεί να είναι ψυχικά επίπονη, άλλες ανακουφιστική. Στόχος της είναι όμως η αναγνώριση και αν είναι δυνατό η επίλυση των εσωτερικών ψυχικών συγκρούσεων. Σίγουρα είναι μια διαδικασία στην οποία πρέπει να δώσουμε χρόνο για να λειτουργήσει, όπως και στον ίδιο μας τον εαυτό άλλωστε.
Ο φόβος λοιπόν για αλλαγή, σε αυτήν την περίπτωση είναι ακόμα πιο ισχυρός. Αυτός είναι και ο φόβος που μπορεί να βρίσκεται πολλές φορές πίσω από την δυσκολία μας και την αναβολή του να ξεκινήσουμε ψυχοθεραπεία. Γιατί εκεί και αν βρίσκεται ο φόβος για το άγνωστο... Τι μας περιμένει εκεί; Ποιος είναι αυτός που θα μας περιμένει; Τι θα απαιτηθεί από μας;
Όσο και να πιέζεται και να δυσκολεύεται κανείς ψυχολογικά, τόσο που η ζωή η ίδια και οι διαπροσωπικές σχέσεις να είναι πια δυσβάσταχτες, πολλές φορές ο φόβος και η αντίσταση για ψυχολογική μετακίνηση είναι εμπόδια που μας κρατούν μακριά από την ψυχοθεραπεία - ακόμα και αν νοιώθουμε ότι το έχουμε ανάγκη η ακόμα και αν οι μας προτρέπουν οι άλλοι ή έχει θεωρηθεί απαραίτητο.
Κάθε ξεκίνημα είναι δύσκολο, ειδικά κάποιο που ενδεχομένως θα μας φέρει αντιμέτωπους με τα δύσκολα κομμάτια του ψυχισμού μας που αποτελούνται από επαναλαμβανόμενα 'patterns', από πρώιμες παιδικές μνήμες και βιώματα και άλυτες εσωτερικές συγκρούσεις. Όλα αυτά όμως πολλές φορές μπορεί να μην μας αφήνουν να ζούμε μια ζωή στην οποία νοιώθουμε ελεύθεροι. Η ευτυχία είναι κάτι πολύ υποκειμενικό. Τα παραπάνω όμως που ανέφερα μπορούν να κάνουν έναν άνθρωπο να ζει εγκλωβισμένος και δέσμιος τους σε βαθμό που δεν μπορεί να νοιώθει ελευθερος και λειτουργικός ειδικά εάν δεν τα γνωρίζει και δεν τα έχει εξερευνήσει.
Φοβίες και ανησυχίες που έχει συνήθως κάποιος όταν αποφασίζει να κλείσει το πρώτο ψυχοθεραπευτικό ραντεβού μπορούν να είναι ότι:
- Θα είναι τόσο αγχωμένος που θα ξεχάσει τους λόγους για τους οποίους έχει έρθει για θεραπεία.
- Θα το βρίσκει περίεργο το να μιλήσει σε κάποιον τελείως άγνωστο για τα προσωπικά του προβλήματα.
- Θα ξέρει τι να συζητήσει στην πρώτη συνεδρία, αλλά ότι μετά θα εκκενωθεί το μυαλό του και ότι θα παραμείνει σιωπηλός για όλες τις συνεδρίες.
- Θα αμφισβητεί εάν χρειάζεται πραγματικά ψυχοθεραπεία.
- Θα είναι εξαιρετικά νευρικός για το ότι ο θεραπευτής θα τον κρίνει ή θα τον βγάλει ‘τρελό’ ή θα του πει ότι είναι ‘χαζός’ που έχει έρθει για θεραπεία γιατί δεν έχει πραγματικά προβλήματα.
- Δεν θα ξέρει πώς να μιλήσει ή πώς να λεκτικοποιήσει τα συναισθήματα του και τα θέματα που τον απασχολούν.
Ένας καλός ψυχοθεραπευτής (ό,τι κατεύθυνσης και αν είναι) θα πρέπει να έχει την ικανότητα να δημιουργήσει ένα ασφαλές περιβάλλον μέσα στο οποίο ο θεραπευόμενος θα μπορεί να ξεδιπλώσει σιγά-σιγά τους φόβους του τις ανησυχίες του και τις συγκρούσεις του. Επίσης εάν υπάρχουν οι φόβοι που προανέφερα, ένας καλός θεραπευτής, από το πρώτο κιόλας ραντεβού, ακόμα και με την σιωπή του αλλά με μια ενεργητική στάση, θα μπορεί να κάνει τον θεραπευόμενο να νοιώσει πλήρη αποδοχή.
Όταν ξεκινάμε ψυχοθεραπεία, μαθαίνουμε πώς να κοιτάμε την προσωπικότητά μας και την προσαρμογή μας στην ζωή με ένα άλλο νόημα και να τους δίνουμε ιδιαίτερη σημασία. Ο θεραπευτής θα είναι ο συνοδοιπόρος μας σε αυτήν την απελευθερωτική διαδικασία. Κατά τη διάρκεια αυτής της εμπειρίας ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις παρακάτω έννοιες:
Τα συμπτώματά μας είναι αναπόσπαστο κομμάτι της προσωπικότητάς μας
Το να αποδεχτούμε αυτήν την έννοια είναι δύσκολο και πολλοί που ξεκινούν ψυχοθεραπεία όταν βλέπουν ότι το σύμπτωμα δεν φεύγει έτσι απλά όπως θα έφευγε κάτι με μια εγχείρηση ή με φάρμακο, συνήθως σταματούν την ψυχοθεραπεία μετά από κάποιες συνεδρίες.
Η ζωή μας ελέγχεται από τα συναισθήματα.
Πολλές φορές μάς είναι δύσκολο να δούμε ότι η σχέση που έχουμε με τους γονείς μας έχει τεράστια επιρροή στη ζωή μας. Το μεγαλύτερο βήμα είναι να καταλάβουμε ότι σχεδόν όλες οι πτυχές του παρόντος μας καθορίζονται από το τι μας συνέβη στο παρελθόν. Όταν βιώνουμε συναισθήματα και φερόμαστε με έναν συγκεκριμένο τρόπο, ουσιαστικά αναβιώνουμε συναισθήματα της παιδικής μας ηλικίας.
Αντιμετωπίζοντας την αλήθεια
Ένα από τα πιο δυνατά όπλα στον αγώνα μας με την ψυχική νόσο και τα ψυχολογικά προβλήματα είναι η συναισθηματική ανακάλυψη της αλήθειας για την μοναδική ιστορία της παιδικής μας ηλικίας. Η ψυχοθεραπεία είναι όσο αυστηρή όσο οποιαδήποτε επιστήμη στο να καθιερώνει τα γεγονότα και να αντιμετωπίζει την αλήθεια. Η αλήθεια που αναζητούμε είναι η αλήθεια της συναισθηματικής μας ζωής, η οποία είναι αναπόσπαστη από την ίδια μας την ύπαρξη ως σύνολο, και η οποία διαμορφώθηκε κατά την παιδική μας ηλικία.
Τα πάντα είναι ανοιχτά σε ερμηνεία
Μια άλλη πλευρά της προσαρμογής μας στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία είναι να αποδεχτούμε πως ό,τι λέμε ή κάνουμε (ή ό,τι κάνει και λέει ο οποιοσδήποτε) δεν χρειάζεται να εκλαμβάνεται πάντοτε με την ονομαστική του αξία. Τα πάντα είναι ανοιχτά σε ερμηνεία, δηλαδή μπορούμε να βρούμε νοήματα σε αυτά που κάνουμε και λέμε, διαφορετικά από αυτά που είχαμε ως αρχική πρόθεση. Αυτό είναι κάτι που πολλές φορές είναι δύσκολο να το αποδεχτούμε αλλά και να το δεχτούμε από τον θεραπευτή μας και απαιτεί χρόνο.
Η ενδοσκόπηση είναι πολύτιμη
Ακόμα μια έννοια που είναι αναπόσπαστη απ' την ψυχοθεραπευτική διαδικασία είναι η ικανότητά μας για ενδοσκόπηση. Υπάρχει μια τάση στην κουλτούρα μας να θεωρούμε την ενδοσκόπηση ως δείγμα ‘μαλθακότητας’. Όμως ζούμε σε έναν εσωτερικό κόσμο - όσο και σε έναν εξωτερικό. Ο τρόπος που εκλαμβάνουμε και αλληλοεπιδρούμε με τον έξω κόσμο καθορίζεται από τον εσωτερικό μας κόσμο και η εξέταση αυτού του εσωτερικού κόσμου μπορεί να είναι μια υγιής και παραγωγική οδός προς την απελευθέρωση.
Πολλές φορές η διαδικασία μπορεί να είναι ψυχικά επίπονη, άλλες ανακουφιστική. Στόχος της είναι όμως η αναγνώριση και αν είναι δυνατό η επίλυση των εσωτερικών ψυχικών συγκρούσεων. Σίγουρα είναι μια διαδικασία στην οποία πρέπει να δώσουμε χρόνο για να λειτουργήσει, όπως και στον ίδιο μας τον εαυτό άλλωστε.